تحلیل جامعه شناختی مدیریت پسماند بیمارستانی با تأکید بر وضعیت توسعه یافتگی در ایران

پسماند بیمارستانی به دلیل خطرهای بالقوه ­ای که دارد هم سلامت بشر را تهدید می­ کند و هم باعث صدمه­ دیدن و آلودگی محیط زیست می­ شود. این تحقیق سرِ آن دارد که وضعیت مدیریت پسماند بیمارستانی در کشور را برحسب سطح توسعه اقتصادی و بهداشتی استان­ ها بررسی کند. چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه جامعه مخاطره­ آمیز اولریش بک است. به باور بک، ما در جامعه ­ای زندگی می کنیم که با مخاطره، به­ ویژه مخاطره­ هایی از جنس بوم­ شناختی و زیست محیطی شناخته می­ شود. در این تحقیق، برای جمع­ آوری داده­ ها از نتایج پژوهش های انجام­ شده در سراسر کشور در فاصله 1384-1391 درباره مدیریت پسماند بیمارستانی استفاده شد. داده­ ها با استفاده از برنامه اس. پی. اس. اس. تجزیه و تحلیل شدند. براساس نتایج تحقیق، بین رتبه اقتصادی استان­ ها و متغیرهایی مثل سرانه زباله بیمارستانی، میزان زباله عفونی و کیفیت مدیریت پسماند رابطه معنی­ داری به دست نیامد. بین دسترسی به شاخص ­های بخش بهداشت و درمان و مدیریت پسماند در دو بخش تفکیک و نگهداری پسماند رابطه وجود داشت و با دسترسی به این شاخص­ ها کیفیت مدیریت پسماند بهبود یافت، ولی در بخش دفع پسماند رابطه معنی­ داری به دست نیامد. بنابر یافته­ های ما، جامعه ایران را فارغ از سطح توسعه­ یافتگی می­توان جامعه ­ای مخاطره­ آمیز دانست. مدیریت پسماند بیمارستانی معضل زیست­ محیطی مهمی به شمار می رود که مغفول مانده و نیازمند برانگیخته­ شدن حساسیت تصمیم­ گیرندگان و مسئولان است.